Farklı yoğunlukta iki ayrı fazda bulunan iki madde moleküllerinin birbiri içine yayılması vakasına Difüzyon (Yayınma) denir. Difüzyonun özelliklerine, enerji yada enzim harcanmaması, cansız ve canlı ortamlarda görülebilmesi, denge sağlanana kadar devam etmesi sayılabilir.
Difüzyon vakaı, MOLEKÜLLER HAREKET SAYESİNDE olduğu benzer biçimde, difüzyon hızı, kısaca farklı madde moleküllerinin birbirlerine dağılmaları çabukluğu, molekül hareketlerinin azca veya çok oluşuna da bağlıdır. Bu molekül hareketlerinin çabukluğu ise molekül iriliği ve ağırlığı ile ilgilidir.
Difüzyon hızına etki eden faktörler;
*ufak moleküller,büyük moleküllere gore daha rahat geçerler.
*yansız moleküller iyonlara gore daha rahat geçer.Çünkü zarın dış kısmı da iyonik yapıdadır. Negatif iyonlar birazcık daha basit geçer.
*Yağda çözünen maddeler de çözünmeyenlere bakılırsa daha rahat geçer.(A,D,E,K vitaminleri)
*Yağı çözen maddelerde kolay geçer.(Alkol ve eter gibi.)
*Por sayısı ve sıcaklık arttıkça difüzyon hızı da artar.
*İki ortam arasındaki yoğunluk farkı ne kadar çoksa difüzyonda o kadar hızlı olur.
*Akışkanlığı fazla olan ortamlarda difüzyon hızlı olur.
Katının sıvıya difüzyonu;
Erimeyen cisimlerle, su ile gerçek eriyikler yapmayan cisimler dışında diğer bütün sıvı ve eriyiklerde, gazlarda olduğu benzer biçimde, difüzyon meydana gelir. Bunlarda da difüzyon vakaları genel olarak aynı kurallara dayanırlar. Yani sıvı ve eriyiklerde de difüzyon, yoğunluk farkının bulunmuş olduğu durumlarda moleküller hareket yardımıyla olur. Su dolu bir bardak içinde potasyum permanganat billurunun erimesi ile meydana gelen mor renk, bardağı dolduran bütün su boyunca gösterimır. Ancak bölgesel yoğunluk değişimleri sebebiyle rengi, billur etrafında koyu, billurdan uzaklaştıkça, açık olduğu görülür. Yoğunluk farkı kalktığında denge doğar ve renk her yerde aynı koyulukta görülür. Bu gözlem de bize katının sıvıya difüzyonunu gösterir.
Sıvının sıvıya difüzyonu;
Su dolu bir bardağın dibine bir damlalık vasıtasiyle boyanmış çok yoğun şeker eriyiğinden bir miktar konursa, bir süre sonra bardağın dibindeki şeker eriyiğinin bardağı dolduran su içine tamamen difüzyon etmiş olduğu görülür. Bu da sıvının – sıvıya difüzyonuna dair bir örnektir. Aralarında yoğunluk farkı olan ve iki ayrı fazda bulunan maddelerin moleküller hareket sayesinde bulundukları hacmi doldurmaya çalışmaları sonucunu difüzyon doğar.
Fiziksel sistemlerde açıklamış olduğumız bu vaka, uygun şartlarda canlı hücre için de aynen yürürlüktedir.